Jest to powieść wielowarstwowa. Pierwsza warstwa to - można by powiedzieć - powieść młodzieżowa. Bohaterem jest nastolatek, mający te same problemy, co wszyscy w jego wieku. Książka jest także powieścią o kontakcie z obcą cywilizacją. Kilkadziesiąt lat wcześniej ziemia została zaatakowana przez rakiety niewiadomego pochodzenia. Ludzie zjednoczeni zagrożeniem bronili się wytrwale, ale ostateczna pomoc przyszła od innych obcych, którzy przybyli do naszego systemu gwiezdnego. Kosmici zniszczyli wroga oraz zaoferowali ludziom pomoc w rozwiązaniu istniejących od wieków problemów. Ludzkość weszła na wyższy poziom dobrobytu i szczęścia. Powieść jest skrytą satyrą na sytuację w ostatnich lata PRL'u.

Klasyczna powieść jednego z twórców polskiej fantastyki socjologicznej. Autor, w formie sensacyjno-rozrywkowej, przedstawia zawsze aktualne problemy: niemożność adaptacji ludzkiej psychiki do szybko zmieniającego się świata. Młody naukowiec przedstawia pracę z dziedziny historii cywilizacji ziemskiej. Praca dotyczy tzw. epoki rozszczepienia, obejmującej wiek XXII i XXIII, okres regresu cywilizacyjnego, chaosu i anarchii. Opracowanie opiera się na dokumencie, zwanym notatnikiem nieśmiertelnego. Nieśmiertelny, postać na poły legendarna, był członkiem załogi jednego z międzygwiezdnych kosmolotów, który opuścił ziemię w XXI wieku i powrócił po stu kilkudziesięciu latach, a więc w samym środku owej niezbyt dobrze zbadanej epoki rozszczepienia. Dziś, to znaczy w XXIV wieku, zapiski tego człowieka stanowią bezcenny dokument historyczny. Według hipotez niektórych uczonych nieśmiertelny korzystał z hipotetycznego urządzenia, zwanego cylindrem van Troffa. Dzięki temu cylindrowi człowiek może trwać poza upływem czasu, a więc tym sposobem nieśmiertelny mógł przenosić się do coraz późniejszych epok. Młody historyk wysuwa hipotezę, według której nieśmiertelny istnieje nadal, albo w stanie czynnym, działając wśród ludzi XXIV wieku, albo trwając w cylindrze van Troffa. Pozostaje pytanie, gdzie jest cylinder, i dlaczego notatnik znalazł się w rękach badaczy zamiast zostać w kieszeni właściciela.

Terroryzm w kosmosie. Grupa fanatyków przejmuje władzę na planecie Ksi. Czy ci, co przeżyli, i ci, co żyją w stanie hibernacji doczekają się pomocy z ziemi?